Poradnik dla firm w kryzysie
Co do zasady upadłość oznacza zakończenie funkcjonowania niewypłacalnej firmy. Upadłość to rozwiązanie ostateczne, stosowane w sytuacji, gdy wdrożenie środków naprawczych jest niemożliwe lub nie przyniesie skutku w postaci poprawy kondycji finansowej. Proces ten w zdecydowanej większości przypadków sprowadza się do likwidacji mienia niewypłacalnej firmy i rozdziału uzyskanych w ten sposób środków pieniężnych pomiędzy wierzycieli. Warto jednak zauważyć, że w niektórych sytuacjach korzystniejsze dla firmy w kryzysie oraz dla jej otoczenia będzie skorzystanie z alternatywnych modeli przeprowadzenia upadłości.
Modelowy przebieg upadłości
Niewypłacalny przedsiębiorca może znaleźć się w upadłości z własnej inicjatywy lub na wniosek jednego z wierzycieli. Wraz z ogłoszeniem upadłości zarząd nad majątkiem firmy przejmuje syndyk. W pierwszej kolejności organ postępowania ustala, jakie składniki wchodzą w skład masy upadłości, a jakie będą z niej wyłączone. Po sporządzeniu spisu inwentarza rozpoczyna się proces likwidacji mienia zaliczonego w skład masy upadłości. Najczęściej likwidacja przybiera formę zwykłej sprzedaży. Równocześnie wierzyciele upadłego zgłaszają swoje wierzytelności. Na podstawie dokonanych zgłoszeń syndyk sporządza listę wierzytelności. W toku całego postępowania upadłościowego syndyk podejmuje starania, żeby wierzyciele ujęci na liście wierzytelności zostali zaspokojeni w jak najwyższym stopniu. Po zakończeniu postępowania firma zostaje wykreślona z właściwego rejestru (przykładowo w przypadku spółek prawa handlowego z rejestru przedsiębiorców), co oznacza zakończenie jej funkcjonowania w obrocie.
W jaki sposób niewypłacalna firma może przetrwać upadłość?
Pierwszy sposób jest bardzo prosty, lecz zarazem występuje niezwykle rzadko. Niewypłacalny podmiot może dalej prowadzić działalność w sytuacji, gdy w wyniku upadłości wszyscy wierzyciele zostali zaspokojeni w całości. Przypadek taki zajdzie m.in. w sytuacji, gdy niewypłacalna firma nie ma płynnych środków finansowych na spłatę wierzycieli a jednocześnie dysponuje nieruchomością, której wartość przekracza sumę jej zobowiązań.
Drugi sposób dotyczy możliwości zawarcia układu w upadłości. Innymi słowy upadłość jako proces zasadniczo sprowadzający się do zakończenia funkcjonowania niewypłacalnej firmy przekształca się w restrukturyzację. Propozycje układowe mogą złożyć upadły, syndyk oraz każdy z wierzycieli. Podobnie jak w przypadku postępowań restrukturyzacyjnych przeprowadza się głosowanie nad układem. Jeżeli układ zostanie przez wierzycieli przyjęty, ostatnim etapem postępowania będzie jego zatwierdzenie przez sąd. W przypadku osiągnięcia porozumienia z wierzycielami niewypłacalna firma nie jest wykreślana ze stosownego rejestru. W dalszym ciągu może prowadzić działalność.
Przygotowana likwidacja (pre-pack)
Przygotowana likwidacja (pre-pack) polega na sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego na warunkach przewidzianych we wniosku o ogłoszenie upadłości. W praktyce wygląda to tak, że wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości składa się wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa. Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży można również złożyć później, ale przed ogłoszeniem upadłości. Wniosek o pre-pack musi zawierać podstawowe warunki sprzedaży przedsiębiorstwa: cenę i nabywcę. Najczęściej do wniosku dołącza się projekt przyszłej umowy sprzedaży.
Przygotowana likwidacja umożliwia uratowanie rentownego przedsiębiorstwa, które od tej pory będzie prowadzone przez inny podmiot. Innymi słowy niewypłacalny przedsiębiorca kończy swoją działalność, natomiast przedsiębiorstwo będzie funkcjonować dalej już pod zarządem innego przedsiębiorcy. Pre-pack stanowi doskonałe rozwiązanie dla firm, które wykazują zysk z bieżącej działalności, a których ogólna sytuacja finansowa jest zła (Przykładowo przedsiębiorca musi spłacać wiele kredytów, których raty konsumują całość osiąganego zysku).
Przedsiębiorco – nie upadaj pochopnie i bez planu
Jak widać upadłość nie zawsze musi wiązać się z końcem działalności przedsiębiorcy lub zamknięciem rentownego przedsiębiorstwa. Jeżeli jest jakakolwiek szansa na uratowanie firmy, trzeba spróbować. Ryzyko jest stosunkowo niewielkie – powrót do upadłości w klasycznym modelu.
Wojciech Rejewski
doradca restrukturyzacyjny
radca prawny
www.rejewscy.pl
