Dziś (7 lutego) przypada Dzień Bezpiecznego Internetu. Europejskie Centrum Konsumenckie, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości radzą, jak nie stracić zdrowego rozsądku i nie stać się ofiarą cyberprzestępstwa.
Pandemia w 2020 roku spowodowała znaczny wzrost liczby nadużyć zgłaszanych do ECC-Net. Jak dotąd liczba ta nie spadła do poziomu sprzed Covid-19. Ten podwyższony poziom oszustw można wstępnie uznać za „nową normę”. W 2019 – odnotowano 2926 zgłoszeń. Rok później było ich 3607, w 2021 roku – 3772 zgłoszenia, a w ubiegłym – 3567 zgłoszeń.
Zdecydowana większość zgłaszanych do sieci oszustw ma miejsce w Internecie. W latach 2020 – 2022 było to 6814 skarg. Duża część z nich spotyka konsumentów korzystających z platform i portali sprzedażowych, również tych dobrze znanych – 971 zgłoszeń. Najczęstszą metodą płatności w sytuacjach oszustwa zgłaszanych do ECC-Net są przelewy bankowe – 46% przypadków oszustw w porównaniu z 18% w ogólnej liczbie spraw. Płatności kartami kredytowymi i debetowymi są znacznie rzadziej wskazywane – 30% w przypadkach oszustw w porównaniu z 60% w ogólnej liczbie spraw.
Oszuści oferują swoim klientom płatność za pośrednictwem przelewu, ponieważ w takim przypadku trudniej jest odzyskać pieniądze. W sytuacji, gdy płatność realizowana jest za pomocą karty, istnieje możliwość zwrócenia się do banku z prośbą o wszczęcie procedury obciążenia zwrotnego.
Jednym z głównych celów internetowych oszustów jest wyłudzenie, zdobycie naszych poufnych danych, a w konsekwencji kradzież pieniędzy. Jak wskazuje Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości jedną z częściej stosowanych przez cyberprzestępców metod jest również przejmowanie kont na portalach społecznościowych i poprzez podszywanie się pod właściciela konta, masowe rozsyłanie wiadomości z prośbą o przekazanie kodów do realizacji szybkich płatności bezgotówkowych. Pamiętajmy, że skutecznym sposobem uniknięcia kradzieży pieniędzy jest zweryfikowanie komu go wysyłamy np. dzwoniąc do tej osoby i upewniając się podczas bezpośredniej rozmowy.
Cyberoszuści posługują się wieloma metodami. To m.in. obietnica zarobienia szybkich pieniędzy służąca wyłudzeniu peselu, numer dowodu osobistego i innych danych; fałszywe sklepy internetowe; oszustwa phishingowe – gdy oszust wysyła Ci wiadomość e-mail, która wydaje się pochodzić z legalnego źródła, np. banku, portalu społecznościowego i prosi o zalogowanie, po czym przejmuje Twoje dane; atrakcyjna nagroda za grosze – oszust prosi Cię mailem lub sms-em o wpłacenie niewielkiej kwoty w zamian za wartościową nagrodę, a po wpłaceniu pieniędzy przestaje się odzywać; ,aile ze złośliwym oprogramowanym – link w mailu, który instaluje wirusa na Twoim komputerze. Warto też zachować czujność przy sprzedaży biletów online przez osoby prywatne oraz nawiązując kontakty z osobami poznanymi na portalach randkowych.
Pamiętajmy aby w wirze internetowego szaleństwa, nie stracić zdrowego rozsądku i nie stać się ofiarą cyberprzestępstwa. Oszuści nie muszą kraść portfela. Wystarczy, że ukradną Twoje dane. Stosując się do kilku zasad, zwiększamy swoje bezpieczeństwo w sieci:
nie odpowiadaj na wiadomości e-mail z prośbą o podanie kodu PIN lub hasła,
nie wysyłaj pieniędzy do kogoś, kogo nie znasz lub komu nie ufasz,
inwestuj tylko u licencjonowanych dostawców usług finansowych,
obserwuj swój rachunek bankowy, w razie niezidentyfikowanych płatności – zablokuj kartę.
dokładnie sprawdzaj wiadomości jakie otrzymujesz w toku płatności mobilnych i czytaj na co wyrażasz zgodę, i jaki przelew potwierdzasz.
bądź podejrzliwy wobec niespodziewanych połączeń i wiadomości tekstowych,
nie odpisuj na niechciane wiadomości,
nie podawaj swojego numeru telefonu nieznajomym online,
nie korzystaj z nieznanej i niezabezpieczonej sieci Wi-Fi.
aktualizuj swoje oprogramowanie ochronne,
nie odpowiadaj w żaden sposób na niechciane e-maile,
w razie wątpliwości – usuń wiadomość!
nigdy nie podawaj swoich danych osobowych osobom, których nie znasz lub którym nie ufasz,
zniszcz stare rachunki, nagrania lub przeterminowane karty – nie wyrzucaj ich do kosza!
Jeśli jednak mimo podjętych środków ostrożności stałeś się ofiarą cyberprzestępstwa – zgłoś takie zdarzenie do najbliższej jednostki Policji. Podejrzane wiadomości sms zgłoś pod numer 799 448 084. Wiadomości mailowe i strony internetowe, które są wykorzystywane do prób oszustwa, przekaż na dedykowaną do tego typu zgłoszeń stronę: incydent.cert.pl.
