„Zmysły, ruch, relacja” – jak wspierać rozwój dziecka? Rozmowa z Weroniką Dudek
NASZA ROZMOWA

Na początek – czym dokładnie jest integracja sensoryczna i dlaczego ma tak duże znaczenie w rozwoju dziecka?

Integracja sensoryczna to zdolność mózgu do odbierania, porządkowania i interpretowania bodźców zmysłowych, które docierają do dziecka z otoczenia i z jego własnego ciała. To dzięki niej dziecko potrafi adekwatnie reagować – utrzymać równowagę, skupić uwagę, planować ruch, rozumieć, co się dzieje wokół niego. Gdy ten proces przebiega sprawnie, rozwój dziecka może toczyć się harmonijnie. Gdy pojawiają się trudności – mogą wpływać na zachowanie, naukę i relacje społeczne.

 

Jakie objawy mogą sugerować, że dziecko potrzebuje diagnozy lub terapii SI (Integracji sensorycznej) ?

Rodzice często zauważają, że coś „nie gra” – dziecko bywa nadmiernie ruchliwe, ma trudność z koncentracją, unika niektórych aktywności np. huśtania, dotykania różnych faktur, niechęć do dotyku, ubierania, mycia, czesania,unikanie hałasu, jasnego światła.

Albo przeciwnie – ciągle poszukuje bodźców, nie potrafi się wyciszyć, zasypia tylko w ruchu, ma trudność z jedzeniem. Wciąż poszukuje bodźców np: mocne przytulanie, dotykanie wszystkiego wokół.

innymi objawami mogą być trudności ruchowe i koordynacyjne: np: częste potykanie się, „niezdarność”, trudność z łapaniem piłki, jazdą na rowerze, rysowaniem po śladzie. Występują również trudne zachowania i emocje tj. wybuchy złości, szybka frustracja, unikanie rówieśników.

Dzieci nie mówią wprost: „mój układ nerwowy nie radzi sobie z przetwarzaniem bodźców”.Zamiast tego – pokazują to swoim zachowaniem. W ciele, w emocjach, w codziennych trudnościach.

 

Prowadzi Pani terapię indywidualną dla dzieci w wieku 4–12 lat. Jak wygląda taka terapia i jakie efekty najczęściej obserwuje się u dzieci?

Terapia indywidualna integracji sensorycznej to proces dostosowany do unikalnych potrzeb każdego dziecka. Zajęcia odbywają się w specjalnie przygotowanej sali, wyposażonej w różnorodne przyrządy, terapeutyczne podwieszane i naziemne, takie jak huśtawki, hamaki,platformy równoważne, deski rotacyjne, tunele. Dzięki temu możliwe jest dostarczanie kontrolowanych bodźców sensorycznych, które wspierają rozwój układu nerwowego dziecka.

Podczas sesji terapeutycznych, które zazwyczaj trwają 50 min i odbywają się 1–2 razy w tygodniu, dziecko uczestniczy w różnorodnych aktywnościach, dopasowanych indywidualnie, po uprzedniej diagnozie terapii integracjii sensorycznej.

Efekty terapii są często zauważalne już po kilku tygodniach regularnych zajęć. Dzieci stają się bardziej skoncentrowane, lepiej radzą sobie z codziennymi czynnościami, takimi jak ubieranie się czy jedzenie, oraz wykazują większą pewność siebie w kontaktach z rówieśnikami. Rodzice często zgłaszają poprawę w zakresie samodzielności dziecka oraz lepsze funkcjonowanie w środowisku szkolnym i domowym.

 

Oferuje Pani również zajęcia grupowe, m.in. trening uważności i umiejętności społecznych. Czym różnią się one od terapii indywidualnej i jakie mają cele?

Zajęcia grupowe to zawsze przestrzeń do ćwiczenia kompetencji społecznych i emocjonalnych w relacji z rówieśnikami – w bezpiecznym, uważnym środowisku. Tak w skócie, trening uważności wspiera dzieci w samoregulacji. Dzieci uczą się świadomości ciała poprzez treningi oddechowe i jogę. Uczą się bycia w chwili obecnej, co wycisza i reguluje układ nerwowy.Trening umiejętności społecznych pozwala rozwijać empatię, komunikację i budowanie relacji. To wartościowe uzupełnienie terapii indywidualnej – daje dziecku szansę na praktyczne wykorzystanie nowych umiejętności w grupie.

 

 Na czym polega integracja bilateralna i integracja odruchów INPP? Dla jakich dzieci są one szczególnie polecane?

Integracja bilateralna to ćwiczenia wspierające współpracę obu półkul mózgu i obu stron ciała – kluczowa umiejętność dla pisania, czytania, koordynacji. Integracja odruchów (metoda INPP) pomaga „wyciszyć” wciąż aktywne odruchy pierwotne, które mogą utrudniać naukę i funkcjonowanie. Obie metody polecamy dzieciom z trudnościami w nauce, koordynacji, koncentracji, a także tym, które miały trudny start rozwojowy.

 

Na czym polega integracja bilateralna i integracja odruchów INPP? Dla jakich dzieci są one szczególnie polecane?

Integracja bilateralna to ćwiczenia wspierające współpracę obu półkul mózgu i obu stron ciała – kluczowa umiejętność dla pisania, czytania, koordynacji. Integracja odruchów (metoda INPP) pomaga „wyciszyć” wciąż aktywne odruchy pierwotne, które mogą utrudniać naukę i funkcjonowanie. Obie metody polecamy dzieciom z trudnościami w nauce, koordynacji, koncentracji, a także tym, które miały trudny start rozwojowy.

 

Prowadzi Pani także terapię ręki wspierającą mowę. W jaki sposób praca nad sprawnością manualną wpływa na rozwój językowy dziecka?

To podejście szczególnie ważne w pracy z dziećmi z opóźnionym rozwojem mowy. Choć może wydawać się zaskakujące, rozwój ruchowy dłoni i palców ma bezpośredni związek z rozwojem mowy. W mózgu obszary odpowiedzialne za precyzyjne ruchy ręki leżą bardzo blisko tych, które odpowiadają za artykulację, planowanie wypowiedzi i język.

 

Podczas terapii ręki pracujemy nad napięciem mięśniowym, koordynacją wzrokowo-ruchową, planowaniem motorycznym oraz propriocepcją – czyli fundamentami, które wspierają zarówno sprawność manualną, jak i rozwój językowy.

Dzieci, które uczestniczą w takiej terapii, często stają się pewniejsze siebie w wyrażaniu potrzeb, poprawia się ich artykulacja, rytm mowy i ogólna gotowość do porozumiewania się. To cenne wsparcie.

 

Ciekawie brzmi „SensoGimnastyka Mózgu” – proszę opowiedzieć, co kryje się pod tą nazwą i jak wygląda taka forma zajęć.

To połączenie zabawy ruchowej z ćwiczeniami wspierającymi pracę mózgu. SensoGimnastyka łączy elementy integracji sensorycznej, koordynacji bilateralnej, stymulacji wzrokowo-słuchowej i rytmizacji. Zajęcia są dynamiczne, ciekawe, ale zawsze dostosowane do możliwości dzieci. Ich celem jest harmonizacja funkcji poznawczych, emocjonalnych i motorycznych.

 

Dużą grupę stanowią również najmłodsze dzieci. Jakie potrzeby mają niemowlęta, jeśli chodzi o rozwój sensoryczny?

W tym wieku najważniejszy jest kontakt z ciałem, ruchem i bliskością. Potrzebują noszenia, turlania, masaży, eksploracji faktur i żywych dźwięków. Rozwój sensoryczny to nie tylko zabawki edukacyjne, ale przede wszystkim relacja z rodzicem, dotyk, rytm dnia i dostosowane stymulacje. To, co dziecko przeżyje ciałem w tym okresie, staje się bazą dla dalszego rozwoju.

 

 

W ofercie znajdują się m.in. SMYKO-MULTISENSORYKA®, LOGOSENSORYKA® i GIMNASTYKA SMYKA. Jakie cele przyświecają tym programom i co je wyróżnia?

Profilaktyka:-)

To programy stworzone z myślą o wspieraniu rozwoju dziecka poprzez zabawę i ruch. SMYKO-MULTISENSORYKA® rozwija zmysły. LOGOSENSORYKA® łączy stymulację językową z ruchową, a GIMNASTYKA SMYKA wspiera rozwój sensomotoryczny maluchów i więż z rodzicem.. Wspólnym mianownikiem jest szacunek do tempa dziecka i uważność na jego potrzeby. Zajęcia przeznaczone są dla rodziców z dziećmi od 3 mca życia do lat 4. Grupy są kameralne i podzielone wiekowo.

 

 

Jak wygląda współpraca z rodzicami podczas terapii? Czy są oni aktywnie zaangażowani w proces wspierania dziecka?

Tak, zawsze podkreślamy, że rodzic jest najważniejszym terapeutą. Dajemy konkretne wskazówki, ćwiczenia do domu, budujemy zaufanie. Często to właśnie zmiana w sposobie reagowania i większa uważność rodzica przyspiesza rozwój dziecka bardziej niż same ćwiczenia.

 

Jakie efekty daje wczesna diagnoza i praca nad integracją sensoryczną? Czy da się „wyrównać” trudności zanim przerodzą się w większe problemy szkolne czy społeczne?

Zdecydowanie tak. Wczesna diagnoza pozwala objąć dziecko wsparciem zanim trudności się nawarstwią. To nie tylko zapobieganie problemom szkolnym i motorycznym – to inwestycja w poczucie własnej wartości, umiejętność radzenia sobie z emocjami, relacje. Im wcześniej zauważymy potrzeby dziecka, tym łagodniej możemy je wesprzeć.

Im wcześniej rozpoczęta terapia, tym większe szanse na wyrównanie trudności i zapobieżenie ich eskalacji w przyszłości. Wczesna interwencja może również pomóc w poprawie koncentracji, koordynacji ruchowej oraz umiejętności komunikacyjnych, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie dziecka w środowisku przedszkolnym, szkolnym i społecznym.

 

Jak wygląda wstępna ocena procesów sensomotorycznych u niemowląt i dzieci do 3. roku życia?

 Wstępna ocena sensomotoryczna u najmłodszych dzieci opiera się przede wszystkim na uważnej obserwacji – zarówno spontanicznych zachowań dziecka, jak i jego reakcji na bodźce z otoczenia. To nie testy i tabelki są tu najważniejsze, ale relacja, ruch i uważność na to, co dziecko komunikuje swoim ciałem.

 

Podczas takiej oceny terapeuta przygląda się m.in. temu: jak dziecko reaguje na dotyk, dźwięki i ruch. Cczy występują napięcia mięśniowe lub asymetrie w ciele. Czy rozwój przebiega zgodnie z naturalną sekwencją osiągania kamieni milowych, etc.

 

Duże znaczenie ma również rozmowa z rodzicami – ich obserwacje, niepokoje, historia rozwoju dziecka, sposób porodu i pierwsze miesiące życia.

Ocena nie ma na celu „szukania zaburzeń”, ale zrozumienie, jakie są aktualne potrzeby dziecka i czy warto je wspierać np. poprzez dietę sensoryczną do domu, zajęcia sensoryczne, masaż niemowlęcy, handling. Wczesne rozpoznanie subtelnych sygnałów może zapobiec dalszym trudnościom – a przede wszystkim dać dziecku komfort, swobodę w ruchu i lepszy kontakt z ciałem i światem. Pamiętajmy, że wszystkie trudności w wieku niemowlęcym utrudniają zdobywanie wyższych funkcji, w dalszych etapach rozwoju.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

7 + 2 =

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

+ 2 = 4

Powiat Ełcki Zmiana adresu punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego
Informujemy, że punkt wieloadresowy nieodpłatnego poradnictwa...
Powiat Ełcki Konkurs z wiedzy prawnej
Uczniowie z ełckich szkół ponadpodstawowych wzięli udział w...
Powiat Ełcki XIII Wyścigi Smoczych Łodzi
Starostwo Powiatowe w Ełku zachęca do zgłaszania drużyn na XIII...
Powiat Ełcki Informator ósmoklasisty na rok szkolny 2025/2026
Drodzy Ósmoklasiści, przygotowaliśmy INFORMATOR, który...
Prawa autorskie © dm.elk.pl 2015