Najkorzystniejszym i naturalnym środowiskiem wychowawczym jest rodzina. Jeśli jednak nie może to być rodzina własna, powinna ją zastąpić inna rodzina, która chce i potrafi zaopiekować się porzuconym dzieckiem. Rodzicielstwo zastępcze jest jedną z najpiękniejszych misji, jaką może podjąć każdy z nas, podzielić się miłością, przyjąć do własnej rodziny dziecko, ofiarować mu serce, troskę, radość, ciepłą atmosferę, spokój i bezpieczeństwo. W dobie dzisiejszych czasów codzienna rzeczywistość stwarza wiele problemów. Szybkie tempo życia oraz ciągłe zmiany wymagają często wielu umiejętności przystosowawczych, elastyczności i radzenia sobie z otaczającym światem. W sytuacji braku pracy, przewlekłej choroby, nadużywania środków psychoaktywnych, przemocy, współczesna rzeczywistość może jeszcze bardziej pogrążyć jednostki jak i systemy rodzinne. Nie każdy odnajduje się samodzielnie w trudnej sytuacji, nie każdy dostrzega problem i nie każdy wie, gdzie szukać pomocy. W sytuacji, gdy nie ma bliskiej osoby, która mogłaby przejąć opiekę nad dzieckiem, formą pieczy najbardziej sprzyjającą dobru dziecka jest rodzina zastępcza. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ełku poszukuje kandydatów chętnych do pełnienia funkcji rodzin zastępczych dla dzieci pozbawionych częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej.
Zasady funkcjonowania rodzin zastępczych reguluje ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r.
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Wśród rodzin zastępczych wyróżniamy: rodziny zastępcze spokrewnione, niezawodowe, zawodowe, w tym pełniące funkcję pogotowia rodzinnego oraz specjalistyczne.
Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.
Rodzinę zastępczą zawodową lub rodzinę zastępczą niezawodową tworzą małżonkowie lub osoby niepozostające w związku małżeńskim, niebędące wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone osobom, które:
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo.
W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.
Kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej są obowiązani ukończyć nieodpłatne szkolenie organizowane przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej lub prowadzone przez ośrodek adopcyjny.
Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka, na każde umieszczone dziecko, przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania, nie niższe niż kwota:
Rodzinie zastępczej na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 211 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.
W/w świadczenia przysługują również po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności, jeżeli kontynuuje naukę i nadal przebywa w tej rodzinie zastępczej.
Rodzinie zastępczej na każde umieszczone dziecko w wieku do ukończenia 18. roku życia przysługuje dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego (500 zł) określonego w przepisach o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, zwany dalej „dodatkiem wychowawczym”.
W przypadku, gdy w rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinie zastępczej niezawodowej przebywa więcej niż 3. dzieci, na wniosek rodziny zastępczej, zatrudnia się osobę do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich.
Rodzina zastępcza zawodowa, w której umieszczono powyżej 3. dzieci otrzymuje środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinę zastępczą na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, opał, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci.
Rodzinie zastępczej zawodowej przysługuje wynagrodzenie nie niższe niż kwota 2000 zł miesięcznie.
Rodzinie zastępczej starosta może przyznać również świadczenia fakultatywne (nieobligatoryjne):
Rodzina zastępcza zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie, dostęp do przysługujących mu świadczeń zdrowotnych, kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych, rozwój uzdolnień i zainteresowań, zaspokaja jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe społeczne czy religijne, zapewnia ochronę przez bezprawną ingerencją w jego prywatne życie, umożliwia mu kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi. Dlatego też pragniemy dotrzeć do osób, które rozważają możliwość bycia rodzicem „tymczasowym” a w perspektywie lat i z punktu widzenia dziecka jedynym rodzicem, który chce ofiarować swoje serce, uwagę i pomoc w dorastaniu. Staramy się dać szansę tym dzieciom i ich biologicznej rodzinie. Stwarzamy tym dzieciom dom tak, jakby miały w nim zostać do końca świata, a z drugiej strony współpracujemy z rodziną biologiczną, bo celem PCPR-u jest doprowadzenie do sytuacji, że dziecko może do niej wrócić.
Najważniejszym zadaniem rodziny zastępczej jest stworzenie dziecku warunków do życia i rozwoju, w których będzie czuło się stabilnie i bezpiecznie.
Osoby chętne do tworzenia rodzin zastępczych w celu uzyskania dokładnych informacji na temat szkolenia wszelkich procedur proszone są o zgłaszanie się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ełku przy ul. Piłsudskiego 5, od poniedziałku do piątku w godzinach od 700 do 1500, tel. (87) 621-15-50.
